TBMM Başkanı Kurtulmuş, Azerbaycan, Pakistan ve Türkiye Parlamento Başkanları İcra Toplantısı’na Katıldı

TBMM Başkanı Numan Kurtulmuş, “Netanyahu ve çetesinin işlediği insanlık suçlarından, işlediği soykırım suçundan elini yıkayarak kolayca kurtulamaması gerektiği kanaatindeyiz. Evet, orada kalıcı bir barışın sağlanması arzumuzdur. Ama iki yıldır devam eden, yüzbinlerce insanın öldüğü, insanlara karşı açlığın bile silah olarak kullanıldığı bu insanlık tarihinin gördüğü en büyük soykırımın suçluları mutlaka Uluslararası Adalet Divanı nezdinde ve Uluslararası Ceza Mahkemelerinde hesap vermeli, hak ettikleri suçun karşılığını görmelidir.” dedi.

TBMM Başkanı Kurtulmuş, Azerbaycan, Pakistan ve Türkiye Parlamento Başkanları İcra Toplantısı’na Katıldı
13 Ekim 2025

-“Ateşkesin daimi olması, Gazze halkına uygulanan soykırım ve kıtlığın son bulması, İsrail'in yasa dışı işgal ve ablukasına son vermesi, kalıcı bir barışa ulaşılması için rehavete kapılmamamız ve gayretlerimizi devam ettirmemiz şarttır”

-“Suriye'de istikrarın sağlanması, çatışmaların engellenmesi ve barışın kalıcı bir hale gelmesi için tüm tarafların ortak bir sorumluluk içerisinde hareket etmek zorunda olduğu kanaatindeyiz”

-“Üç ülkenin son zamanlarda hem bölgesel hem de uluslararası düzeyde karşılaştığı sınamalar dikkate alındığında, parlamentolar olarak yoğun bir teşrik-i mesai içinde olmamızın kaçınılmaz olduğu kanaatindeyim”

Azerbaycan, Pakistan ve Türkiye Üçlü Parlamento Başkanları Toplantısı dolayısıyla İslamabad’da bulunan TBMM Başkanı Kurtulmuş, Pakistan Ulusal Meclisi’ne gelişinde, Pakistan Ulusal Meclisi Başkanı Serdar Ayaz Sadık tarafından karşılandı.

TBMM Başkanı Kurtulmuş, karşılamanın ardından Azerbaycan Milli Meclisi Başkanı Sahiba Gafarova ve Pakistan Ulusal Meclisi Başkanı Sadık ile aile fotoğrafı çektirdi.

Kurtulmuş, daha sonra üçlü iş birliği konularının ele alınacağı “Azerbaycan, Pakistan ve Türkiye Parlamento Başkanları İcra Toplantısı”na katılarak konuşma yaptı.

Gösterilen ev sahipliği ve misafirperverlik için başta Pakistan Ulusal Meclisi Başkanı Sadık olmak üzere Pakistan Ulusal Meclisi’ne teşekkür ederek sözlerine başlayan Kurtulmuş, Pakistan’da yakın zamanda meydana gelen terör saldırılarında hayatını kaybedenler için taziyelerini iletti. Kurtulmuş, “Terörle mücadelede Pakistan ile dayanışma içerisinde olduğumuzu bir kere daha ifade etmek isterim.” ifadesini kullandı.

Yakın zamanda yaşanan elim sel felaketinde hayatını kaybedenlere Allah'tan rahmet, yakınlarına başsağlığı dileyen Kurtulmuş, TBMM ve Türk halkı adına da felaketten etkilenen Pakistan halkına geçmiş olsun temennisinde bulundu.

- “Üçlü mekanizmamızı daha kalıcı ve kurumsallaşmış bir düzeye taşımamız gerektiğine inanıyorum”

Üç kardeş ülkenin meclis başkanlarını bir araya getiren bu önemli mekanizmanın üçüncü toplantısının hayırlara vesile olmasını dileyen Kurtulmuş, sözlerini şöyle sürdürdü:

“2021 yılında Bakü'de ilk toplantısını gerçekleştirdiğimiz Üçlü Parlamento Başkanları Toplantısı mekanizmasının, kadim dostluk ve kardeşlik bağlarıyla birbirine bağlı, pek çok alanda ileri düzeyde iş birliğinin tesisi için üç ülke arasında ilişkilere önemli katkılar sağladığına inanıyorum. Nitekim parlamento başkanları düzeyinde bu mekanizmayı 2024 yılında liderlerimiz de tesis ettiler.

Üçlü mekanizmamızı daha kalıcı ve kurumsallaşmış bir düzeye taşımamız gerektiğine inanıyorum. Bu doğrultuda üç ülkenin son zamanlarda hem bölgesel hem de uluslararası düzeyde karşılaştığı sınamalar dikkate alındığında, parlamentolar olarak yoğun bir teşrik-i mesai içinde olmamızın kaçınılmaz olduğu kanaatindeyim.

Terör, yasa dışı göç ve uyuşturucu kaçakçılığı gibi tehditlerin Afganistan topraklarında barınması ve çözüme ilişkin somut adımlar atılmaması gerek Pakistan gerekse bölgemiz için ciddi bir sorun teşkil ediyor. İleride bu ve benzeri daha büyük sorunların ortaya çıkmaması ve sorunlar karşısında erken ve hızlı müdahalede bulunabilmesi için askeri, güvenlik ve savunma sanayi alanlarındaki iş birliğimizi daha da ileri düzeylere taşımak mecburiyetindeyiz.”

- Güney Kafkaslardaki gelişmeler

Azerbaycan’ın 30 yıllık bir haksızlığa son vererek işgal altındaki topraklarını kurtardığını ve Ermenistan ile barış müzakerelerini ileri bir safhaya getirdiğini ifade eden Kurtulmuş, Güney Kafkaslardaki bu olumlu gelişmelerin ve Zengezur Koridoru'nun varlığının, bölge ülkelerinin daha yakın iktisadi, siyasi ve beşeri ilişkiler geliştirmesini sağlanmasının yanı sıra Orta Koridor'un stratejik açıdan güçlendirilmesinin fırsatlarını da ortaya çıkardığını vurguladı.

Kurtulmuş, bu doğrultuda bölgeyi içeren geniş bir coğrafyada ulaştırma, haberleşme, enerji ve ticaret ağlarının güçlendirilmesine ilişkin ortak projelerle ülkeler arasındaki bağlantısallığı geliştirmek gerektiğini belirtti.

Bir diğer olumlu gelişmenin de giderek istikrar kazanan Irak'ın Kalkınma Yolu Projesi ile Türkiye üzerinden Orta Koridor'a entegre olma arzusu olduğunu dile getiren Kurtulmuş, böylece Pakistan'dan Avrupa'ya bölge ülkelerinin daha etkin bir ekonomik entegrasyona ve enerji imkanlarına erişmesinin mümkün olacağını kaydetti.

- “Suriye'ye her alanda destek olunması da kilit bir önem taşımaktadır”

Suriye'deki yeni yönetimin, ülkenin toprak bütünlüğünü, siyasi birliğini ve istikrarını temin için büyük çaba sarf ettiğini, son olarak, halk meclisi seçimlerini düzenleyerek yasama organını da tesis ettiğini söyleyen Kurtulmuş, “Suriye'de istikrarın sağlanması, çatışmaların engellenmesi ve barışın kalıcı bir hale gelmesi için tüm tarafların ortak bir sorumluluk içerisinde hareket etmek zorunda olduğu kanaatindeyiz. Bu aynı zamanda bölgenin istikrarı, kalkınması ve refahı için de şarttır. Bu bağlamda Suriye'ye her alanda destek olunması da kilit bir önem taşımaktadır.” şeklinde konuştu.

- “Filistin'i Destekleyen Parlamentolar Grubu’nu daha etkin hale getirmek için müşterek çalışmalarımıza devam etmeliyiz”

İki yıldır Filistin'de süren soykırımın, özellikle insanlık cephesi ve Filistin dostu parlamentoların gayretleriyle bir ateşkesle sonuçlandığını vurgulayan Kurtulmuş, “Ateşkesin daimi olması, Gazze halkına uygulanan soykırım ve kıtlığın son bulması, İsrail'in yasa dışı işgal ve ablukasına son vermesi, kalıcı bir barışa ulaşılması için rehavete kapılmamamız ve gayretlerimizi devam ettirmemiz şarttır. Netanyahu ve çetesinin işlediği insanlık suçlarından, işlediği soykırım suçundan elini yıkayarak kolayca kurtulamaması gerektiği kanaatindeyiz. Evet, orada kalıcı bir barışın sağlanması arzumuzdur. Ama iki yıldır devam eden, yüzbinlerce insanın öldüğü, insanlara karşı açlığın bile silah olarak kullanıldığı bu insanlık tarihinin gördüğü en büyük soykırımın suçluları mutlaka Uluslararası Adalet Divanı nezdinde ve Uluslararası Ceza Mahkemelerinde hesap vermeli, hak ettikleri suçun karşılığını görmelidir.

Ayrıca, barışın sağlanmış olması bizleri rehavete sürüklememelidir. Çünkü önümüzde, yıllar içerisinde devam edecek bir büyük mücadelenin sürmekte olduğunun da altını çizmek isterim. İki devletli çözüm ve tam manasıyla bağımsız, toprak bütünlüğü sağlanmış, egemen bir Filistin devletinin kurulmasına kadar bu mücadelemizi siyasi olarak devam ettireceğiz ve Filistin halkının, Filistin devletinin yanında yer almayı sürdüreceğiz.

Bu çerçevede her üç ülkenin de kurucu üyesi olduğu, Filistin'i Destekleyen Parlamentolar Grubu’nu genişletmek ve daha etkin hale getirmek için müşterek çalışmalarımıza devam etmeliyiz. Parlamentolarımızı yakından ilgilendiren tüm bu konularda aramızda anlayış birliğini güçlendirmek ve ortak faaliyetler geliştirmek için üçlü mekanizmanın daha etkin kullanılması gerektiğini düşünüyoruz.”

Meclis Başkanları düzeyindeki bu üçlü mekanizmayı ihtisas komisyonları ve dostluk gruplarına da teşmil etmek gerektiğini söyleyen Kurtulmuş, ayrıca idari teşkilatlar arasında bilgi, deneyim, personel ve iyi uygulamaların paylaşılması suretiyle üçlü işbirliğinin geliştirebileceğini belirtti.

TBMM Başkanı Kurtulmuş, genç parlamenterlerin de parlamentoların dinamikliğine önemli katkılar sunacağını ifade ederek, “Genç Parlamenterler Forumu'nun üçlü mekanizmamız çerçevesinde oluşturulmasının faydalı olacağı kanaatindeyim. Uluslararası platformlarda ve ortak üyesi olduğumuz parlamenter asamblelerde yakın dayanışmamızı sürdürmemizin de fevkalade yararlı olacağını düşünüyorum.” dedi.