TBMM Başkanı Kurtulmuş, Dicle Üniversitesi Akademik Yıl Açılış Töreni'nde Konuştu

- "(Terörsüz Türkiye süreci) Bu sefer başaracağız, bu sefer barış hakim olacak, bu sefer esenlik hakim olacak, bu sefer kardeşlik hakim olacak"

- "(İsrail'in Lübnan'a saldırısı) İsrail'in dün akşamki saldırganlığı asla kabul edilemez, tasvip edilemez. İsrail'i bir kere daha en şiddetli şekilde kınıyoruz"

- "Bu saldırı vesilesiyle Lübnan halkının yanında olduğumuzu bir kere daha ifade etmek istiyorum. Artık İsrail'in bu saldırgan yönetiminin Orta Doğu halkları için bir sorun haline geldiğinin de görülmesi gerektiğini ifade etmek istiyorum. Ümit ederim ki bütün bölge halkları olarak uyanır ve ortak kimliğimize, ortak geleceğimize sahip çıkabiliriz"

- "(Terörsüz Türkiye) Türkiye'nin bu tecrübesi başarıyla tamamlandığında dünyanın birçok üniversitesinde, birçok siyasal bilgiler fakültesinde, sosyoloji bölümlerinde, araştırma merkezlerinde 'Türkiye'nin barış tecrübesi' diye okutulacak ve dünyaya örnek olarak gösterilecek bir model olacaktır. Bunun için herkesin yankı odalarından çıkarak bu ülkenin ortak menfaati nedir, bunun üzerine yoğunlaşması lazım"

- "Herkesin kendi dar siyasi gündemlerini bir tarafa bırakarak 86 milyonun hatta dahasını söyleyeyim bölgenin Türklerinin, Kürtlerinin, Araplarının, Acemlerinin bölge halkının yararına olan nedir diye düşünmesi lazım. Herkesin acıların üzerinden yeni hesap sormaların peşine koşmak yerine acılarımızı, karşımızdakinin acısını anlayarak, kendi acımız olarak hissederek yolumuza devam etmemiz lazım"

- "(İsrail) Bir asrı aşkın bir süredir Orta Doğu coğrafyasını birinci Sykes-Picot'un böl yönet parçala tezleriyle bu noktaya getirdiler. Hedefleri daha fazla bölmek, daha fazla ufalamak, daha fazla küçültmektir. Bizim hedefimiz ise daha fazla bütünleştirmek, daha fazla birleştirmek, daha fazla büyütmektir. Bu sefer ya biz başaracağız ya emperyalistler başaracak"

Kurtulmuş, Dicle Üniversitesinin 15 Temmuz Kongre ve Kültür Merkezi'nde düzenlenen 2025-2026 Akademik Yıl Açılış Töreni'nde yaptığı konuşmada, Diyarbakır'da bulunmaktan duyduğu memnuniyeti dile getirdi.

Diyarbakır'ın kültür kenti olduğunu ifade eden Kurtulmuş, bu kentin aynı zamanda evliyaların, sahabenin kenti olduğunu belirtti.

"Diyarbakır büyük Kürt medeniyetinin yeşerdiği, geliştiği, büyüdüğü bir kenttir. Diyarbakır aynı zamanda Türk İslam medeniyetinin de önemli merkezlerinden, fikir merkezlerinden birisidir. Bugün itibarıyla da doğu ile batı arasındaki sentezi Mezopotamya ile Anadolu kıtası arasındaki sentezi en iyi şekilde gerçekleştirmiş olan nadide şehirlerimizden birisidir." diyen Kurtulmuş, Diyarbakır'da olmanın bu anlamda hem tarihi daha iyi anlamaya çalışmak hem yarını daha iyi anlatmaya gayret etmek için bir fırsat olduğunu ifade etti.

Kurtulmuş, dünyada belki de en zor, en büyük türbülansların yaşandığı bir dönemden geçildiğini dile getirerek, her gün yeni olaylarla, yeni çelişkilerle, çatışmalarla, gerilimlerle dünyanın hemen her bölgesinde, her yöresinde insanoğlunun mücadele ettiğini belirtti.

- "İsrail'in dün akşamki saldırganlığı asla kabul edilemez"

Karşılaşılan yeni durumların artık neredeyse sürpriz olmadığını belirten Kurtulmuş, sözlerini şöyle sürdürdü:

"Bütün bu gerilimlerin 10 yıllar boyunca sürdüğü ve şu anda da dünyadaki bütün büyük güçlerin güç mücadelesini sergilediği içinde bulunduğumuz coğrafya, gittikçe daha önemli sorunlarla karşılaşıyor, daha büyük problemleri çözebilme becerisini ortaya koyması gerekiyor. Bunun için Türkiye olarak kendimize gelmemiz, önümüzdeki süreci en iyi şekilde anlamlandırmamız ve yolumuza devam etmemiz lazım. Bakın daha dün burada konuşuyor olsaydık, böyle bir giriş yapmama gerek olmayacaktı. Tam da 2 yıldan sonra Gazze'de barış sağlandığını zannettiğimiz, yeni bir barış ikliminin oluşacağını tahmin ettiğimiz bir dönemde saldırgan İsrail yönetimi dün gece itibarıyla Güney Lübnan'da da yine masum insanların olduğu bölgeleri acımasızca bombalayarak bu bölgede barış istemediğini bir kez daha ortaya koydu. Esasında bu saldırının daha evvel yapılan saldırılardan farkı yoktur. Lübnan'a defalarca saldırmış, Suriye'ye, İran'a, Tunus'a saldırmış, hatta Katar'a bile saldırmış olan siyonist rejimin artık dur durak bilmeyecek bir noktaya geldiği, aldığı desteklerden şımararak Orta Doğu'yu daha da büyük bir kan gölüne çevirmek istediği aşikardır. Buradan açıkça bütün milletimiz adına ifade etmek istiyorum, İsrail'in bu saldırganlığı özellikle dün akşamki saldırganlığı asla kabul edilemez, asla tasvip edilemez, asla hiçbir kimse tarafından onaylanamaz. Bu saldırı vesilesiyle Lübnan halkının yanında olduğumuzu bir kere daha ifade etmek istiyorum. İsrail'i bir kere daha en şiddetli şekilde kınadığımızı ve artık İsrail'in bu saldırgan yönetiminin Orta Doğu halkları için bir sorun haline geldiğinin de görülmesi gerektiğini ifade etmek istiyorum. Ümit ederim ki bütün bölge halkları olarak uyanır ve ortak kimliğimize, ortak geleceğimize sahip çıkabiliriz."

- "Türkiye terörü geride bırakacak inisiyatifleri kullanarak yoluna devam edecek"

Bu coğrafyanın, bir taraftan dünya genelinde devam eden gelişmelerle, ticaret savaşlarından uzay savaşlarına kadar süren büyük gerilimlerin yaşandığı bir dönemde, tarihte olduğu gibi şimdi de sıkıntısız olmasının düşünülemeyeceğine işaret eden Kurtulmuş, şunları kaydetti:

"Onun için Türkiye'yi, önümüzdeki dönemi 'Türkiye'nin Yüzyılı' haline getirmek, sözü güçlü, gücü tesirli bir Türkiye haline getirmek mecburiyetindeyiz. Esasında 86 milyon olarak hepimizin üzerine düşen, Türkiye'yi yönetenler olarak Türkiye'deki bütün siyasi gruplara düşen ödev, görev Türkiye'yi iki alanda daha ileriye taşımaktır. Bunlardan birisi kendi içimizde tam manasıyla adaleti, barışı, birliği, beraberliği, dirliği sağlayarak silahların değil, sözlerin ve gönüllerin konuşulduğu tam manasıyla özgür, adaletli bir Türkiye'yi inşa etmektir. İkinci büyük sorumluluğumuz ise dünyada yeni ve adil bir küresel düzenin inşa edilmesi için öncü ve sözcü olmak, tekliflerimizi hazırlamaktır. Bu çerçevede dün olduğundan daha fazla üzerimizde büyük sorumluluklar olduğunun altını çizmek isterim. Türkiye artık terörü geride bırakacak inisiyatifleri kullanarak adaleti, demokrasiyi ve kardeşliği güçlendirerek yoluna devam edecek. Böylece iç cephesini tahkim eden bir anlayışla dosta düşmana karşı samimi bir birlik ve beraberliği ortaya koyacak ve bölgesinin istikrar üreten bir ülkesi olmaya devam edecektir."

Kurtulmuş, Türkiye'nin sadece kendisinden sorumlu olmadığına dikkati çekerek, "Başta kendi coğrafyamız olmak üzere yeryüzündeki bütün mazlum milletlerden ve dünyanın her köşesindeki biçare insanlardan da sorumlu olduğumuzu unutmamamız gerekir." dedi.

Kurtulmuş, sözlerini şöyle sürdürdü:

"Son 2 yıldır Gazze'de yaşadıklarımız bize bir kere daha öğretmiştir ki şu günlerde artarak beklenti haline getirilen barış çabalarına rağmen 3 yıldır Ukrayna-Rusya arasında çatışma devam etmektedir Artık dünyada barışı sağlayabilen küresel bir sistem mevcut değildir. Artık dünyada herhangi bir şekilde insanlığın hayrına çalışan bir sistem mevcut değildir. Sadece güçlünün gücünün hakim olduğu, güçsüz olanın ise ezildiği bir dünya sisteminden bahsediyoruz. Bunu değiştirmek için gayret sarf etmek de Türkiye'nin insanlarının vazifesidir. Hepimizin temel ödevlerinden birisidir. Üniversitelerimizin sorumluluğu budur, siyasetin sorumluluğu budur, sivil toplumun sorumluluklarından birisi budur. Hep beraber hem içeride kendi birliğimizi, dirliğimizi tahkim edecek ve böylece küresel ölçekte de adil bir küresel sistemin kurulması için mücadele edeceğiz."

Son zamanlardaki gelişmelerin önemli bir umut kapısı açtığını, önemli bir fırsatı karşılarına çıkardığını ifade eden Kurtulmuş, Türkiye'nin, tarihinin yaklaşık 50 yılını terörle mücadele ile geçirdiğini, on binlerce insanın öldüğünü, bu insanların gencecik yaşta toprağa girdiğini kaydetti.

"Türkiye alternatif maliyetleriyle birlikte en az 2 trilyon dolarını bu mücadelede harcamıştır." diyen Kurtulmuş, artık bunların geride kalması gerektiğine inandıklarını belirtti.

Kurtulmuş, "Terörsüz Türkiye" sürecine değinerek, "Türkiye'de bir daha kan dökülmemesini, bir daha insanların huzursuz olmamasını ve barış içinde yaşamasını sağlayacak bir sürecin kapılarının sonuna kadar açıldığını biliyoruz ve bu yolda mücadele etmeye devam edeceğiz. En başından en sonra söyleyeceğimi söyleyeyim. Bu sefer başaracağız, bu sefer barış hakim olacak, bu sefer esenlik hakim olacak, bu sefer kardeşlik hakim olacak." diye konuştu.

Kurtulmuş, Türkiye'nin esenlik, barış ve kardeşlik istediğini, 5 Ağustos'tan bu yana TBMM bünyesinde kurulan Milli Dayanışma Kardeşlik ve Demokrasi Komisyonu'nda bunu ortaya koyduğunu söyledi.

"Aralarında Diyarbakırlı dostlarımızın da olduğu yaklaşık 130 küsur sivil toplum kuruluşu komisyonda dinlenmiş. Herkes fikirlerini ortaya koymuş. Farklı fikirler ve kanaatlere sahip olsalar da hepsi ortak bir cümleyi söylemiştir, 'Artık biz bu memlekette çocuklarımızı değil silahları gömmek istiyoruz. Silahları ortadan kaldırmak istiyoruz.' " ifadelerini kullanan Kurtulmuş, fevkalade yüksek bir demokratik olgunlukla ortaya konulan bu çalışmanın yavaş yavaş nihayete erdiğini belirtti.

TBMM Başkanı Kurtulmuş, şunları kaydetti.

"İnşallah Türkiye'de sonuç alacağız, bu topraklarda, ülkenin şehirlerinde, dağlarında, mezralarında korkunun değil, silahın değil, bombanın gürültüsünün değil, dostluğun, şarkıların, türkülerin, kardeşliğin eserlerinin ortaya konulduğuna hep beraber şahit olacağız. Çünkü bu toprakların mayası birliktir, beraberliktir, kardeşliktir. Bu memlekette Kürtlere söz söyleyenlerle, Türklere söz söyleyenler aslında farklı dilleri kullansalar da aynı gönül dillerini kullanmış insanlardır. Ahmet Hani'nin, Melayi Cezeri'ni, Fakiyi Teyran'ın, Yunus Emre'nin, Mevlana Celaleddin'in ve Hacı Bektaşi Veli'nin söyledikleri aslında aynı pınardan akan hakikatin, irfanın, hikmetin terennüm etmiş sözleridir. Aynı gönülden çıkan ve benzer gönüllere hitap eden anlayışın sonuçlarıdır dolayısıyla tarihte sahip olduğumuz bu kardeşlik kültürünü yeniden inşa etmek, yeniden çoğaltmak durumundayız. Ayrıca bu topraklarda yönetim anlamında da fevkalade önemli iki büyük insanın yaptığı işler de aslında birbirine benzer aynı gönül coğrafyasının eseri olan uygulamalardır. Sultan Alparslan'ın uygulamalarıyla Selahaddin-i Kürdi'nin yönetiminin uygulamaları neredeyse birbirine birebir benzeyen uygulamalardır. Selahaddin-i Kürdi'nin barış, kardeşlik ve insaf üzerine kurduğu, adalet üzerinde taçlandırdığı yönetim anlayışı Orta Doğu halklarının hala hafızalarındadır. Şunu söyleyebiliriz ki Selahattin Eyyubi'nin kılıcının şakırtılarından önce adalete dair sözü emana dair garantisi yayılmıştır. Selahaddin Eyyubi fethettiği yerlerde çoğu zaman kılıç şakırtısından daha çok adil olduğuna inanıldığı için verdiği emanın kalıcı ve hakiki olduğuna inanıldığı için başarılı olmuştur. Gönül dünyamızdaki bu büyük zenginliğin ve yönetim alanındaki bu engin tecrübenin hiç şüphesiz bugüne dair de söyleyecek şeyleri vardır."

Bu tecrübelerden anlaşılan şeyin kardeşlik olduğunu ancak kardeşliğin tek başına sorunları çözmeye yeterli olmadığını bildiklerini dile getiren Kurtulmuş, kardeşliğin adalet ve demokrasi ile taçlandırılması gerektiği bir dönemde olunduğunu vurguladı.

Kurtulmuş, Türkiye'nin bu kadar büyük tarihsel ve demokrasi tecrübesiyle bunu başarabilecek bir güce, bir müktesebata sahip olduğunu belirterek, "Kardeşlik, adalet ve demokrasi kuracağımız geleceğimizin mimarisinin üç temel ana sütunudur. Bunların üzerinde inşallah hep birlikte daha güçlü bir Türkiye'yi kuracak ve dünya milletlerine örnek olacak bir gelişmeyi sağlayacağız." diye konuştu.

"Terörsüz Türkiye" sürecine değinen Kurtulmuş, şunları kaydetti:

"Türkiye'nin bu tecrübesi başarıyla tamamlandığında dünyanın birçok üniversitesinde, birçok siyasal bilgiler fakültesinde, sosyoloji bölümlerinde, araştırma merkezlerinde 'Türkiye'nin barış tecrübesi' diye okutulacak ve dünyaya örnek olarak gösterilecek bir model olacaktır. Bunun için herkesin yankı odalarından çıkarak bu ülkenin ortak menfaati nedir, bunun üzerine yoğunlaşması lazım. Herkesin kendi dar siyasi gündemlerini bir tarafa bırakarak 86 milyonun hatta dahasını söyleyeyim bölgenin Türklerinin, Kürtlerinin, Araplarının, Acemlerinin bölge halkının yararına olan nedir diye düşünmesi lazım. Herkesin acıların üzerinden yeni hesap sormaların peşine koşmak yerine acılarımızı, karşımızdakinin acısını anlayarak, kendi acımız olarak hissederek yolumuza devam etmemiz lazım."

Kurtulmuş, üç ana direk olarak kardeşlik, adalet ve demokrasiden söz ettiğini dile getirerek, bu mimarinin temelinde temsili genişletmenin, hesap verebilirliği derinleştirmenin, yerel ile merkezin bütünleşmesini sağlamanın en önemli sorumluluklardan birisi olduğuna işaret etti.

- "Kardeşliğin teminatı hukuk, adaletin teminatı kalıcı bir demokratik yapıdır"

"Kardeşliğin teminatı hukuk, adaletin teminatı kalıcı bir demokratik yapıdır." diyen Kurtulmuş, demokrasinin sürdürülebilir olmasının teminatının ise toplumsal mutabakat olduğunu belirtti.

Kurtulmuş, bunların hepsini hep beraber sağlayacaklarını ifade ederek, bunun için de farklılıkların zenginlik vesilesi olarak görülmesi gerektiğini söyledi.

Kültürel farklılıkların ayrıştırma aracı olarak değil birleştirme, bütünleştirme aracı olarak görülmesi gerektiğini belirten Kurtulmuş, şöyle konuştu:

"Örnek olarak söylüyorum. Dil insanların kendisini en iyi ifade ettiği alanlardan birisidir. Ayrışmanın değil çok çeşitliliğin ve çok kültürlülüğün yansımasıdır. Ana dil, ana sütü kadar helaldir. Bu ülkede hiç kimse dilini istediği gibi kullanmak istediği için sorgulanamaz. Bir şekilde dil üzerinden memlekette ayrıştırma ya da ayrımcılık yapmanın hesapları yapılamaz çünkü biliyoruz ki dil insanın kalbe en yakın yeridir çünkü biliyoruz ki Türkçe'deki dil kelimesi de bildiğiniz gibi gönül manasına kullanılır. Sadece lisandan yani dilimizle konuştuğumuz lisandan ibaret değildir. Onun için diyoruz ki dillerin üzerinden bir ayrımcılık yapmak asla bizim lügatımızda yazmaz.

Yani yerlerin ve göklerin yaratılması, dillerinizin ve renklerinizin farklı farklı olmasında Allah'ın varlığının, birliğinin işaretleri vardır. Ayrıca Alparslan'ın ve Selahaddin'in çocuklarının, torunlarının lügatında ırkçılık da faşizm de yoktur. Kendi kavmiyetini övmek, başka bir kavmiyeti yermek de yoktur. O da bize çok açık ve net şekilde bildirilen Hucurat Suresinin 13. ayetinde ifade ediliyor. Yani 'Ey insanlar, biliniz ki hepiniz bir anadan bir babadan doğdunuz, sonra birleşip tanışasınız diye kabilelere, kavimlere ayrıldınız. Hiçbirinizin bir diğerine üstünlüğü yoktur. Ancak Allah'a en yakın olanlarınız Allah'ın katında üstündür.' Dolayısıyla bunu bilmiş, bunu asırlar içerisinde özümsemiş, bunu Diyarbakır'ın her taşına, her karışına nakşetmiş bir milletin çocukları arasında ırkçılık, kavmiyetçilik üzerinden bir üstünlüğün dile getirilmesi asla düşünülemez."

- "Türkiye'nin tarihi Türklerin tarihi olduğu kadar Kürtlerin de tarihidir"

Kurtulmuş, Selahaddin Eyyubi'nin mirasını yeniden benimseme zamanı olduğunu dile getirerek, "Türkiye'nin tarihi Türklerin tarihi olduğu kadar Kürtlerin de tarihidir. Hep beraber tarihimize sahip çıkmak, tarihimizi gelecek nesillere aktarmak mecburiyetindeyiz." ifadelerini kullandı.

- "Bu sefer ya biz başaracağız ya emperyalistler başaracak"

İsrail'in gerçekleştirdiği saldırılara değinen Kurtulmuş, şunları kaydetti:

"Siyonist rejimin bu yayılmacı, faşist, ırkçı, kendini üstün gören rejimin, bu öğretinin gözünde Orta Doğu halklarının hiçbirisinin vallahi de billahi de mikrop kadar değeri yoktur. 'Bunlar Türk'ü çok severler de Kürt'ü sevmez' değillerdir. 'Kürt'ü severler de Arap'tan nefret ediyor' değillerdir. 'Bunlar Acemi severler de bölgedeki başka halkı sevmez' değillerdir. 'Bunlar Sünni'yi severler, Alevi'yi sevmez' değillerdir. 'Bunlar Müslümanı sever, Süryanileri sevmez' değillerdir. Yemin ederek söylüyorum ki Orta Doğu halklarının tamamını 'goyim' olarak, köle olarak, insan dışı varlık olarak görürler. Bugünün emperyalizmin görünen yüzü siyonizmdir. Dünkü emperyalizmin görünen yüzü Akif'in 'kimi Hindu kimi yamyam kimi bilmem ne bela dediği' dönemin emperyalistleridir. Bir asrı aşkın bir süredir Orta Doğu coğrafyasını birinci Sykes-Picot'un böl yönet parçala tezleriyle bu noktaya getirdiler. Hedefleri daha fazla bölmek, daha fazla ufalamak, daha fazla küçültmektir. Bizim hedefimiz ise daha fazla bütünleştirmek, daha fazla birleştirmek, daha fazla büyütmektir. Çünkü biliyoruz ki 1. Sykes-Picot'ta sınırlarla böldükleri bölge halklarının aralarına sınırları koydular ama gönüllerini bölmeyi başaramadılar. Söyler misiniz, 'Nusaybin halkını Kamışlı halkından ayıran nedir? Suruç halkını Kobani halkından ayıran nedir? Bu coğrafyada yaşayan Kürtler de Türkmenler de Araplar da ve diğer bütün unsurlarıyla kardeşlerimiz de hepimiz kardeşiz. Hepimiz aynı ailenin, aynı coğrafyanın insanlarıyız. Demin, 'Bu sefer mutlaka başaracağız' dedim. Şimdi bir adım daha ileriye gidiyorum. Bu sefer ya biz başaracağız ya emperyalistler başaracak. Biz mutlaka başaracağız. Bunun için hiç tereddüt etmeden Türkiye olarak hep beraber birlik ve beraberlik içerisinde yolumuza devam edeceğiz."

Kurtulmuş, 2025-2026 akademik yılın hayırlı ve uğurlu olmasını temenni ederek, sözlerini Kürtçe, “Bi hev re bibin dil bi dil, dest bi dest; aştî li nav me ra best.” olan "Birlik olalım, gönül gönüle, el ele olalım, aramızda barış esas olsun." sözleriyle bitirdi.

TBMM Başkanı Numan Kurtulmuş, tören sonunda katılımcılar, akademisyenler ve öğrencilerle fotoğraf çektirdi.

Törene, "Terörsüz Türkiye" hedefi doğrultusunda TBMM'de kurulan "Milli Dayanışma, Kardeşlik ve Demokrasi Komisyonu"nda yer alan AK Parti Grup Başkanvekili Abdulhamit Gül, AK Parti'den İstanbul milletvekilleri Cüneyt Yüksel ve Şengül Karslı, Erzurum Milletvekili Selami Altınok, Antalya Milletvekili Kemal Çelik, Diyarbakır Milletvekili Mehmet Sait Yaz, Kayseri Milletvekili Ayşe Böhürler, Şanlıurfa Milletvekili Cevahir Asuman Yazmacı, Tekirdağ Milletvekili Gökhan Diktaş, Van Milletvekili Burhan Kayatürk, Malatya Milletvekili Abdurrahman Babacan, Samsun Milletvekili Ersan Aksu, Denizli Milletvekili Cahit Özkan, CHP Diyarbakır Milletvekili Mustafa Sezgin Tanrıkulu, DEM Parti İstanbul Milletvekili Celal Fırat, Yeni Yol Partisi'nden Grup Başkanı ve İstanbul Milletvekili Bülent Kaya, Grup Başkanvekili ve Mersin Milletvekili Mehmet Emin Ekmen ile İzmir Milletvekili Mustafa Bilici, HÜDA PAR Genel Başkanı Zekeriya Yapıcıoğlu da katıldı.

Programda ayrıca AK Parti'den Şanlıurfa Milletvekili İbrahim Eyyüpoğlu, Adıyaman Milletvekili İshak Şan, Diyarbakır milletvekilleri Mehmet Galip Ensarioğlu ve Suna Kepolu Ataman, DEM Parti'den Mardin Milletvekili Salihe Aydeniz, Diyarbakır Milletvekili Osman Cengiz Çandar da yer aldı.